Depresja – trzy odcienie czerni
Zaburzenie depresyjne jest coraz częściej rozpoznawaną jednostką chorobową. Średnio dotyka ono około 2% populacji. Wiąże się ze znacznym upośledzeniem funkcjonowania społecznego i zawodowego. Na depresję chorują już nie tylko osoby z grupy ryzyka, ale również młodzież i dzieci.
Osiowym czyli głównym objawem depresji jest tzw. depresyjne obniżenie nastroju charakteryzujące się głębokim poczuciem smutku, przygnębienia, bezradności. Osoba chora przez większość czasu jest smutna, pogrążona w przygnębiających myślach i niewrażliwa na pozytywne rzeczy, które dzieją się wokół niej. Poczucie smutku jest tak przygniatające, że zahamowaniu ulega wszelka aktywność. Pojawia się apatia, marazm i wycofanie.
Kolejnym objawem osiowym depresji jest utrata zdolności do odczuwania szczęścia. Osoba chora nie potrafi się z niczego cieszyć, nic nie sprawia jej przyjemności. Zarzuca w związku z tym wszelkie aktywności, które do tej pory dawały jej radość. Skutkuje to dalszym wycofywaniem się i utwierdzaniem w przekonaniu, że nic dobrego nie może się takiej osobie wydarzyć. Anhedonia, czyli nieumiejętność odczuwania przyjemności jest bardzo destrukcyjnym zjawiskiem. Życie bez radości jest bezsensowne i bezwartościowe. Takie myślenie bardzo często prowadzi do myśli rezygnacyjnych i prób samobójczych.
W depresji obserwuje się również charakterystyczne objawy fizjologiczne. Pojawia się zmęczenie pomimo braku większego wysiłku, trudności z koncentracją, ze skupieniem uwagi, zaburzenia snu oraz łaknienia. Nazywamy to zespołem somatycznym. Zaburzone funkcjonowanie fizjologiczne przekłada się na trudności w skutecznym radzeniem sobie z zadaniami, co przekłada się na utwierdzenie w negatywnym myśleniu o sobie charakterystycznym dla depresji.
Depresja jest zaburzeniem, które silnie wiąże się z ryzykiem samobójstwa. Około 10% osób chorych odpiera sobie życie lub podejmuje próbę samobójczą.
Depresja wiąże się ze zmianą wzorca myślenia. Schemat myślowy zmienia się w krytycznym dla osoby chorej momencie. Najczęściej dotyczy to jakiegoś rodzaju straty. Pojawiają się wtedy bardzo negatywne myśli, które układają się w tzw. „triadę poznawczą”. Osoba chora widzi siebie, otaczający ją świat oraz przyszłość w czarnych barwach.
Skuteczne leczenie depresji opiera sią na kombinacji leczenia farmakologicznego z psychoterapią. Leczenie farmakologiczne usuwa najcięższe objawy i daje szansę na rozpoczęcie oddziaływań psychoterapeutycznych. W trakcie psychoterapii omawiane są negatywne myśli i podejmowana próba ich zmiany. Leczenie obejmuje również przygotowanie sią na ewentualne nawroty choroby. Skuteczność terapeutyczna takiego połączenia jest bardzo wysoka, co zostało zweryfikowane w wielu dobrze kontrolowanych badaniach.
